De opvang van asielgezinnen met jonge kinderen moet beter. Emmen moet zich daarom aansluiten bij een initiatief van de gemeente Heerlen. Strekking van die actie is om het Rijk met een verblijfsregeling te laten komen voor 'gewortelde' kinderen, kinderen die al langer dan vijf jaar in Nederland verblijven. D66 gaat daar donderdag tijdens de raadsvergadering aandacht voor vragen.

In de gezinslocatie van Emmen bevinden zich meerdere families die vorige maand een brandbrief stuurden naar de burgemeester. De kinderen zouden na een periode van vijf jaar gewoon in Nederland mogen blijven. Permanent, welteverstaan.

Fractievoorzitter Joey Koops (D66) wil vooral gehoor geven aan het afgegeven signaal van de eerdergenoemde brief. Volgens hem gaat het om tientallen gezinnen. "Bij de brief ingesloten zat een petitie met de handtekeningen van ruim 40 gezinnen die daadwerkelijk gewortelde kinderen hebben. En dat zijn in dit geval dan gewoon Emmenaren."

Gedwongen terugkeer naar het land van herkomst zou mentaal en qua ontwikkeling verkeerd kunnen uitpakken, meent Koops. "We vinden het niet terecht om kinderen terug te sturen naar een land waar ze nog nooit zijn geweest. Of dat ze helemaal niet kennen. Na vijf jaar ben je gewoon een Nederlander, vinden we."

Kinderpardon

Evenmin vindt Koops het wenselijk dat kinderen soms voor jaren in onzekerheid blijven over hun lot. Zeker in een uitzetlocatie zoals in Emmen. In het verleden was er het kinderpardon, dat in 2013 en 2019 waarbij gewortelde kinderen een betere kans kregen op vestiging in Nederland.

De overheid beloofde daarvoor in de plaats de asielprocedures te versnellen, maar de wachttijden lopen alleen maar op. Normaliter krijgt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) zes maanden de tijd om te beslissen over een asielaanvraag. Vanaf 2022 is dat negen maanden geworden. Veel aanvragen wachten nog op een beslissing en er komen er steeds meer bij.

Niet mee geholpen

Koops verwacht niet dat de nieuwe asielprocedure van het huidige kabinet veel soelaas gaat bieden. "Dat beleid gaat vooral over toekomstige situaties en de jongeren die het nu aangaat zijn er niet mee geholpen." Zoals het versnellen van de procedures en het bemoeilijken van een permanent verblijf in Nederland.

Koops: "We zijn daar niet per se op tegen, maar je moet nu iets doen voor de kinderen die hier al zo lang zijn. En voorkomen dat nieuwe kinderen in dezelfde situatie belanden." In de nieuwe asielprocedure moet er daarom aandacht zijn voor een oplossing voor deze doelgroep, aldus Koops. Een eerste stap voor Emmen is daarom het aansluiten bij de oproep vanuit Heerlen, vindt hij.

Erg moe van

Een van de bewoners van het azc en mede-indiener van het AZC reageert anoniem op de situatie. "Voor veel families en kinderen is veel nog onduidelijk. Ze leven in onzekerheid. Iedereen vraagt zich af hoe lang hun situatie nog gaat duren." De familie van deze bewoner verblijft al 10 jaar in Nederland, waarvan acht in het azc in Emmen. "Soms horen we van het IND dat we weg moeten. Daarna gebeurt er weer niets. We worden er allemaal erg moe van. De kinderen ook."

Zelf heeft ze een gezin met vier kinderen. De twee oudsten waren nog jong toen ze vertrokken uit Oezbekistan. Haar jongste kinderen zijn in Nederland geboren. De kinderen hebben het goed hier en een terugkeer naar het land van herkomst lijkt haar allesbehalve een goed idee. "Voor hen is het een vreemd land, ze kennen de cultuur niet." Ze willen een vergunning en aan het werk, zegt ze. "Nu kunnen we helemaal niets. Behalve wachten. In onzekerheid."

Schending van rechten

Burgemeester Eric van Oosterhout reageerde twee weken geleden op deze kwestie. Hij sprak toen zijn zorgen uit over de gevolgen voor de mentale en fysieke gezondheid van de kinderen. "De constante dreiging van uitzetting schaadt niet alleen hun ontwikkeling, maar is ook een schending van hun fundamentele rechten."

Volgens hem zou het goed zijn als 'we als 342 gemeenten gezamenlijk hier een punt van maken.' "Mensen moeten sneller duidelijkheid hebben over hun asielverzoek, of ze mogen blijven of niet."

Door: Rien Kort