Door: Wouter van Dijk

"De geschiedenis van Coevorden ligt hier gewoon op straat, letterlijk." Stadshistoricus Ger Kleis (84) kijkt met een tevreden gezicht naar de stenen afbeelding van twee soldaten. "Ik denk dat het officieren zijn, maar ik weet het niet zeker, het kan ook één officier en één soldaat zijn", zegt hij. "Maar aan de klederdracht te zien, is het duidelijk dat het om een afbeelding uit de achttiende eeuw gaat."

'Mooi om rijke historie weer in beeld te brengen'

Kleis heeft het over de nieuwe stadsgravure, een grote natuurstenen plaat van ongeveer 1,5 bij 2,5 meter groot, die recent in het trottoir van de Friesestraat is geplaatst, precies voor de ingang van café 't Geveltje. Het is de vierde en laatste stenen gravure met historische afbeeldingen in de binnenstad van Coevorden. Eerder werden al dergelijke stenen geplaatst bij een oude kruidenierswinkel aan de Bentheimerstraat, bij een stadscafé aan de Friesestraat en bij het voormalige raadhuis aan de Kerkstraat.

"Ik word hier blij van", zegt Kleis, die recent tot stadshistoricus is benoemd. "In het verleden is er zo veel geschiedenis in de stad helaas verdwenen, nu is het heel mooi om die rijke historie van deze vestingstad weer meer in beeld te brengen." Met de militaire verbeelding bij 't Geveltje wordt verwezen naar de vroegere functie van dit gebouw als kapiteinslogement van de kazerne die erachter lag.

'Ik kan nog tientallen bijzondere plekken aanwijzen'

Woensdag wordt de vierde stadsgravure, een met de hand uit steen gehouwen werk van steenhouwerij Lamers uit Deventer, feestelijk onthuld. Volgens de gemeente Coevorden is dat voor dit moment het sluitstuk van dit project, maar daar denkt Kleis anders over. "Het zou mooi zijn als we nog meer van dit soort prachtige afbeeldingen in de stad terug kunnen krijgen, of in ieder geval met de oude namen van de panden. Dat hoeven wat mij betreft niet allemaal van die grote stenen te zijn, ze mogen ook best wat kleiner uitgevoerd worden, in de muren van historische panden. Ik kan zo tientallen gebouwen aanwijzen die zo'n steen wel waard zijn."

Renovatie café 't Geveltje

De plaatsing van de stadsgravure komt op een moment dat de renovatie van het historische pand van voormalig eetcafé 't Geveltje na zo'n tien maanden bijna is afgerond. "We zijn nu met de laatste puntjes op de i bezig, vooral nog schilder- en stucwerk", zegt Jeroen Hoekstra, die de renovatie begeleidt. In juni 2020 werd het historische pand, een Rijksmonument, flink verwoest door een brand, waarbij de eigenaar van de kroeg om het leven kwam.

"Bij het renovatiewerk zijn we veel brandschade tegengekomen die hersteld moest worden, dat was een behoorlijke klus. Feitelijk hebben we het hele pand van binnen gestript", zegt Hoekstra. Vooral de aanpak van de oude balkenconstructies in het zeventiende-eeuwse pand was een secuur werk. "We hebben al die balken schoongemaakt, hersteld en hier en daar vervangen. Op sommige plekken hebben we oude balken ook weer tevoorschijn gehaald omdat ze waren afgetimmerd, en ook de oude schouw kwam weer in beeld." Hier en daar zijn in de balken nog verkleuringen te zien, veroorzaakt door de brand. Vanwege het historische karakter van het gebouw met de trapgevels, nam de restauratie veel tijd in beslag. "Vooral ook het voorwerk daarin", zegt Hoekstra. "We hebben in overleg met de gemeente en met Monumentenzorg veel in kaart moeten brengen."

Op de bovenverdieping van 't Geveltje zijn nu twee nieuwe appartementen gerealiseerd. De begane grond is beschikbaar voor een commerciële ruimte. Hoekstra: "Dat zou weer horeca kunnen worden, want die bestemming rust nog op het pand, maar zeker is dat nog niet. Daarover worden nu nog gesprekken gevoerd." Kleis woonde zelf in zijn jeugd in het markante gebouw. "Ik ben blij dat dit bijzondere pand behouden is voor de toekomst, want hier ligt voor mij ook een belangrijke bakermat. In dit huis, waar ik als kind al een museumpje had ingericht, is mijn liefde voor geschiedenis geboren."

Weeshuisweide en Bentheimer Poort

Woensdagmiddag viert Coevorden feest. Niet alleen wordt dan de vierde stadsgravure bij 't Geveltje onthuld, maar ook wordt stilgestaan bij de oplevering van de nieuwe Weeshuisweide, het park achter het gemeentehuis, en bij de recent gerealiseerde etalages op de oude plek van de Bentheimer Poort, waar replica's van archeologische vondsten te zien zijn. Vestingstad Coevorden werkt zo met meerdere projecten aan het steeds meer zichtbaar terughalen van de historie van de stad.