Het Van Gogh Huis Drenthe in Nieuw-Amsterdam-Veenoord vertelt al ruim twintig jaar over het verblijf van de grote kunstenaar in Zuidoost-Drenthe. Nu gaat dat met behulp van foto's, afbeeldingen en borden vol tekst.
Maar dankzij techniek en audiovisuele middelen lezen bezoekers straks niet alleen maar over Van Gogh, maar stappen ze zijn verhaal juist binnen. Dat is het idee achter de technische make-over die de erfgoedlocatie het komende half jaar wacht. De deuren blijven om die reden tot midden juni gesloten.
Het is dit jaar precies 140 jaar geleden dat Vincent van Gogh het zuidoosten van Drenthe aandeed. In het najaar van 1883 verbleef hij enkele maanden in het toenmalige logement Scholtens. Het hagelwitte pand is nog grotendeels in oorspronkelijke staat te vinden langs de Verlengde Vaart in Veenoord. Op de bovenverdieping betrok de kunstenaar een kamertje van waaruit hij woonde en werkte.
Dat kamertje vormt voor vele bezoekers het hoogtepunt van een bezoek van het Van Gogh Huis Drenthe, dat zich pal naast het voormalige logement bevindt. Ook deze erfgoedlocatie wacht een jubileum. Het is dit jaar op de kop af twintig jaar geleden dat het werd opgericht.
"En dan te bedenken dat ze destijds van plan waren het logement te slopen", vertelt voorzitter Heily Stoel-Snater van het Van Gogh Huis. "Met hart voor historie is het gelukkig van de sloophamer gered en wordt hier nog altijd het verhaal van Vincent in Drenthe verteld." Samen met penningmeester Jan Mastwijk zit ze aan tafel in de ontvangstruimte. Een deel van de kasten is leeg en in de gang staan de verhuisdozen opgestapeld.
Alles wordt weggehaald voor alle geplande vernieuwingen. De deuren zitten sinds deze week op slot en dat blijven ze ook. Tot in ieder geval 16 juni, de datum dat het Van Gogh Jaar 2023 officieel wordt afgetrapt met allerlei festiviteiten.
Het streven is dan om ook het Van Gogh Huis nieuwe stijl te kunnen presenteren. De organisatie heeft ontwerp- en conceptbureau's Apex en Flink in de arm genomen om dit nader uit te denken. Volgens Stoel-Snater en Mastwijk wordt het resultaat rond maart nader bekendgemaakt. Wel staat nu al vast dat techniek en audiovisuele media wordt ingeschakeld om het verhaal van Van Gogh tot leven te brengen.
Mastwijk: "Onze huidige formule is wat versleten. Het verhaal wordt nu vrij statisch gebracht. Maar met bijvoorbeeld projecties en beamers kun je veel meer beeldend gaan werken." Stoel-Snater: "Met de techniek willen we het verhaal van Vincent echt tot leven brengen."
De inrichting verandert ook enigszins. Tussen de huidige receptie en het oude logement wordt een gang gebouwd die beide met elkaar verbindt. De benedenverdieping van het logement heeft jarenlang dienst gedaan als horecagelegenheid. Toen de laatste uitbater er begin vorig jaar mee stopte, kreeg het Van Gogh Huis de mogelijkheid ook dit deel erbij te huren.
Een buitenkansje, aldus Stoel-Snater. "In de gang krijgen bezoekers straks het verhaal van Van Gogh tot zijn aankomst in Drenthe voorgeschoteld. Het voormalige restaurantdeel gaan we gebruiken als expositieruimte voor zijn Drentse periode."
Het idee is om qua inrichting de aloude sfeer van destijds te benaderen. Mastwijk geeft daarbij wel aan dat het gaat om het leggen van accenten en niet om een exacte weergave van het oude logement. Vervolgens worden bezoekers naar de bovenverdieping geleid, naar het kamertje van Van Gogh dat zich nog in originele staat bevindt. Volgens beide nog steeds het heiligdommetje onder bezoekers.
Mastwijk: "Mensen staan na een bezoek aan dat kamertje soms met de tranen in de ogen." Volgens Stoel-Snater is het mooi dat dit verblijf straks via de oude gelagkamer kan worden bereikt. "Bezoekers hoeven straks niet meer langs de toiletten in een achterliggend gangetje om er te komen. Dat was ook niet bepaald ideaal."
Hoe de nieuwe opzet er ook uit komt te zien, volgens beide bestuursleden is het van belang dat er een historisch goed onderbouwd verhaal wordt verteld. Stoel-Snater: "Dat hebben we zelf ook altijd nagestreefd. En dat lukte dankzij de 23 buitengewoon gedetailleerde brieven die Vincent vanaf hier aan zijn broer Theo schreef." Mastwijk: "We willen geen gelikt of geromantiseerd verhaal. Het moet gestoeld zijn op wat we feitelijk weten. En dat weten we dankzij die brieven."
Naast de vernieuwingen in het Van Gogh Huis, maakt ook de organisatie zelf een vernieuwingsslag door. Tot nu toe zijn het vrijwilligers, momenteel dertig mensen, geweest die de erfgoedattractie in de benen hielden. Mastwijk: "Ze zijn ontzettend belangrijk voor ons, maar voor sommige taken is een professional wenselijker."
Denk aan de boekhouding, pr maar ook bestuur. Zo is het de bedoeling dat er dit jaar ook een parttime directeur wordt aangetrokken. Deze betaalde krachten moeten ook bijdragen aan het realiseren van meer bezoekers. In voorgaande jaren trok het Van Gogh Huis gemiddeld 4000 mensen per jaar. Dat moeten er straks 10.000 worden, aldus Mastwijk.
De komende maanden wordt er dus hard gewerkt aan een 'nieuw' Van Gogh Huis, waarvoor de werkzaamheden, als alles meezit, tegen 16 juni afgerond zijn. Mastwijk: "Wie dan straks binnenkomt loopt dan letterlijk in een uur tijd door het Drentse verhaal van Van Gogh."