Het is een van de belangrijkste feestdagen op de Rooms-Katholieke kalender: Allerzielen. Elk jaar op twee november worden overledenen herdacht. Een moment van bezinning en herdenking. “Voor mensen is het een fijn moment om stil te staan bij dierbaren”, zegt predikant Gerda van Vliet.
Voor in de witte kerk in Nieuw-Amsterdam branden aan het begin van de avond al ruim twintig kaarsjes. Verder is het zo goed als donker. De kerk heeft net haar deuren open gezet voor mensen die graag een kaarsje willen branden.
“Ik heb er drie aangestoken”, zegt een van de kerkbezoekers. “Voor mijn ouders en voor andere dierbaren die we verloren hebben.” Waarom deze dag zo belangrijk is? “Het is een vast moment waarop je bewust met die dierbare bezig bent.” De in Emmen wonende vrouw is vanavond speciaal nog even naar de Zuiderkerk gekomen. “Ik ben geboren en getogen in dit dorp en ben in deze kerk gedoopt. Het is voor mij en mijn familie een belangrijke plek.” Daarnaast vindt ze het een dag waarop je ook de rust hebt om aan een dierbare te denken.
Die rust vinden meerdere mensen. “Ik heb een kaarsje aangestoken voor een dierbare die we zijn verloren”, vertelt een andere bezoekster terwijl ze naar haar man kijkt. Ook heeft ze een kaarsje aangestoken voor zichzelf. “Dat klinkt gek, want ik ben er natuurlijk nog. Maar voor mij was het een mooi moment om een nare periode af te sluiten”, legt ze uit.
Dit jaar werd bij de vrouw borstkanker ontdekt en een lang jaar met behandelingen, operaties en onzekerheid volgenden. “Nu gaat het goed”, zegt ze. “Maar het was een zeer moeilijke periode.” Al jarenlang komt ze elke zondag naar de kerk in het dorp. “Op deze dag op deze plek een kaarsje branden is voor mij heel belangrijk.”
Allerzielen is van oorsprong een katholieke traditie, met een aparte viering in de kerk, maar de laatste jaren wordt het op meerdere plekken gevierd. Sinds een jaar of tien wordt er ook door andere kerken, of mensen die überhaupt niet gelovig zijn, stilgestaan bij deze dag. Een goede ontwikkeling, vind ook de predikant in Nieuw-Amsterdam. “De Zuiderkerk is een protestantse kerk, maar ook wij openen graag onze deuren.” En dat is een goede keuze, blijkt uit de hoeveelheid kaarsjes die al ontstoken zijn.
Herdenken van overledenen en stilstaan bij verlies is iets wat iedereen die te maken heeft gehad met het verlies van een dierbare doet, aldus de predikant. “Het is mooi als er een traditie is waarbij we massaal mensen kunnen herdenken. Een traditie die ook buiten de kerk steeds groter wordt.”
Ondanks de leegloop in veel kerken blijft 2 november een dag waarop mensen massaal naar de kerk gaan. “Geloof draait om ook tradities en dit is een heel belangrijke”, legt de predikant uit. Ondanks dat steeds meer mensen afstand nemen van de kerk blijft Allerzielen een dag waarop gelovigen vaak naar de kerk komen.
In de protestantse kerk staat het hele jaar de Paaskaars: een kaars die de aanwezigheid van Jezus Christus symboliseert. Alle kaarsjes worden met Allerzielen via die kaars aangestoken. “Het is voor mensen een moment waarop ze dierbaren herdenken en dicht bij het geloof zijn. Een belangrijke combinatie voor veel mensen.”
Zelf heeft de predikant een kaarsje aangestoken voor haar overleden vader. "Ik ben er normaal niet zo mee bezig", vertelt ze. Maar tijdens een wandeling in het bos veranderde dat. "Ik realiseerde me dat mijn vader twaalf jaar geleden overleden is en dat ik over twaalf jaar de leeftijd bereik waarop hij is overleden." Waarom ze zich dat zo bedacht weet ze niet. "Maar ik wist wel meteen dat ik vandaag een kaarsje voor hem wilde branden."