Bakkers staat het water aan de lippen, vanwege de stijgende prijzen van grondstoffen en energie. Probleem is dat die kosten amper doorberekend kunnen worden aan de klant. Vooral bakkers van wie het energiecontract verloopt, hebben het moeilijk.

Bakkerij Alsady in Assen is zo'n pechvogel. Eerder betaalde het bedrijf 3.000 euro per maand voor gas en elektra. Maar het contract is pas verlopen en nu heeft de bakkerij te maken met dagprijzen. "Ik betaal nu zes keer zoveel", zegt mede-eigenaar Amir Alsady.

Hij zit echt met zijn handen in het haar. "Ik heb geen idee wat we kunnen doen. We kunnen de stijgende prijzen niet oneindig doorberekenen, maar we kunnen ook niet steeds uit eigen zak bijleggen. Er moet wat gebeuren, maar ik heb zelf geen idee hoe en wat", aldus Alsady.

Prijzen producten al verhoogd

Ook Rolf Doddema, eigenaar van vier bakkerijen in Schoonoord, Exloo, Borger en Klazienaveen heeft te maken met een forse toename van de energierekening. "Eerder betaalde ik voor de bakkerij in Schoonoord 3.300 euro per maand aan gas en elektra en dat is nu opgelopen tot 4.800 euro."

Een paar maanden geleden heeft hij al een prijsverhoging doorgevoerd, maar een nieuwe ronde is nodig en dan nog dekt het niet de kosten. "De prijzen gaan met 10 tot 30 cent omhoog. Je moet jezelf ook niet uit de markt prijzen. Ik denk niet dat klanten 5 euro voor een brood willen betalen. Mijn inschatting is maximaal 4 euro", aldus Doddema. Het is nog niet zo erg dat een faillissement in zicht is. Maar daarvoor rekent hij wel iedere maand alles nauwkeurig door. "Bakkers die dat niet doen, redden het niet aan het eind van het jaar", vreest Doddema.

Oproep voor Haagse oplossing

Branchevereniging NBOV heeft Den Haag al opgeroepen om snel met een oplossing te komen. Binnenkort legt minister Rob Jetten een bedrijfsbezoek af bij een ambachtelijke bakkerij, zo schrijft de branchevereniging op de website. Ze adviseert de leden zuinig met energie om te gaan. Ook biedt de NBOV de leden aan om deel te nemen aan de collectieve inkoop van energie, maar die start pas op 1 januari 2024.

Het stoort bakker Ko Pots, eigenaar van drie bakkerijen met dezelfde naam in Rolde en Assen, dat minister Jetten bakkers adviseerde hun brood maar op 120 graden te bakken in plaats van 180 graden. "Hij heeft er duidelijk geen verstand van", zegt hij.

Langlopend contract

Pots ontspringt de dans van de hoge energieprijzen vanwege een contract dat loopt tot en met 2027. Hij heeft erg te doen met bakkers bij wie het contract nu verloopt. "Er is niet tegenaan te werken als je energierekening van 30.000 naar 300.000 euro stijgt."

Het bedrijf is al een tijdje bezig om het roer om te gooien. "We gaan van de nachtproductie af. Als je een leerling vraagt om om twee uur 's nachts te beginnen met werken, dan is er weinig interesse. De omschakeling vergt wel moeite, maar het kan wel. Je kunt bijvoorbeeld vandaag het deeg maken en morgenochtend om zes uur bakken", zegt de bakker uit Rolde.

Het moet anders

Overschakelen naar dagproductie heeft ook een andere reden. Het bedrijf wil het platte dak volleggen met zonnepanelen en de zelf opgewekte energie kan dan meteen worden gebruikt voor de ovens en de koelinstallaties. Daarvoor is wel de aanschaf van een hybride oven nodig van 200.000 euro. Zo'n oven kan zowel draaien op gas als elektrisch draaien. "Het zijn geen machines die van de lopende band komen", legt Pots uit. Het is een forse investering, maar zo'n oven gaat volgens hem dan ook 15 tot 20 jaar mee.

Hij verwacht dat het omschakelen 1,5 tot 2 jaar zal duren. "Onze dochter Rianne gaat de zaak overnemen, dus we moeten er wel mee bezig zijn. Ze vragen mij weleens hoe het kan dat we meer dan 100 jaar bestaan. Dat kan alleen als je met de tijd meegaat en denkt in oplossingen in plaats van problemen."