Dankzij een zogenoemde 'vluchtstrook' in het hoogspanningsnet kunnen een groot zonnepark Oranjepoort bij Oranjedorp en Energiepark Pottendijk (wind en zon) bij Emmer-Compascuum hun opgewekte stroom kwijt op het net. De gemeente Emmen heeft hiermee in Nederland de primeur te pakken.

Bij het hoogspanningsstation bij Weerdinge namen netbeheerders Tennet en Enexis de 'strook' vanmiddag in gebruik.

Drie jaar geleden ging de rem op de ontwikkeling van meerdere zonne- en windparken in heel Nederland, ook in Emmen. Toen verkondigden beide netbeheerders geen aansluitcapaciteit meer te hebben in het gebied. Het zou tot 2029 kunnen duren voordat het netwerk zou zijn uitgebreid om door zon en wind opgewekte energie af te nemen.

Storing

Bij het hoogspanningsstation in de gemeente Emmen zijn daarom technische aanpassingen gedaan. De vluchtstrook valt te beschouwen als een soort reservenet waar op overgeschakeld wordt als het reguliere net eruit ligt. Door bijvoorbeeld een storing of door onderhoudswerkzaamheden.

Dit reservenet wordt verder bijna nooit gebruikt. Ander gebruik was ook niet toegestaan, tot een een wetswijziging in 2021 dit wel mogelijk maakte.

"Deze vluchtstroken kunnen nu gebruikt worden voor het transport van opgewekte zon- en windenergie", vertelt directeur Han Slootweg van Enexis. In Emmen is bij het hoogspanningsstation hiervoor een technische installatie, zeg maar een soort schakelknop, aangebracht.

Emmen als eerste

Bij een storing in het net kan met een druk op die knop indien nodig tijdelijk worden overgeschakeld op de eigenlijke functie van die vluchtstrook: het in de benen houden van de levering van stroom aan de consument bij netproblemen. "Want we willen natuurlijk niet dat onze klanten in het donker komen te zitten."

Het is de bedoeling dat deze oplossing op meer plaatsen in Nederland wordt toegepast. Aangezien Emmen landelijk gezien de eerste was die tegen capaciteitsproblemen aanliep, was het niet meer dan logisch dat deze gemeente als eerste aan bod kwam, aldus Slootweg.

100 tot 150 procent

De vluchtstrook alleen is overigens niet voldoende als oplossing. "Met deze toepassing kunnen wij dertig procent extra capaciteit vrijmaken. Een serieuze slok op een borrel. Maar als je naar de ambities van deze regio kijkt, heb je eerder behoefte aan 100 tot 150 procent."

Om die reden werken Enexis en Tennet de komende jaren aan de uitbreiding van negen bestaande stations in heel Drenthe. Bij vier plaatsen (Meppel, Wijster, Hoogeveen en Veenoord) komen er zelfs gloednieuwe stations bij.

Slootweg: "We verwachten deze werkzaamheden in de tweede helft van dit decennium af te ronden. We zitten nu nog in de aanloopfase en de gesprekken met omwonenden moeten nog op gang komen. Alles bij elkaar is daar veel tijd mee gemoeid."

Onverwachte verrassing

Voor wethouder René van der Weide van de gemeente kwam het nieuws dat het net vol zat in 2019 als een redelijk onverwachte verrassing. "Jarenlang hebben we gewerkt aan de realisatie van zonne- en windparken in onze regio. Als je vervolgens om twee voor twaalf de mededeling krijgt dat het net vol zit, ben je eigenlijk weer terug bij af", blikt hij terug.

Hij is dan ook blij met de geboden tussenoplossing. "Ook nog eens een landelijke primeur. Het maakt het in ieder geval mogelijk dat twee grote projecten doorgang kunnen vinden: Energiepark Pottendijk en een zonnepark bij onze buren in Borger-Odoorn."

Door: Rien Kort