Verkleumde vingers tillen zware koekijzers uit een aanhanger. Het is een bijzondere collectie die vanochtend naar het Stedelijk Museum in Coevorden is gebracht. Het gaat om meer dan zestig verschillende koekijzers, de oudste dateert uit de zeventiende eeuw. Met deze koekijzers werden de beroemde Noordelijke knieperties, kniepertjes of knieperkes gebakken.

Er is nagedacht over de datum, vandaag is het namelijk precies 251 jaar geleden dat de Gereformeerde Kerk de bevolking van Coevorden verbood om knieperties uit te delen met Oud en Nieuw. Dit leidde tot de ijzerkoekenoproer van Coevorden in 1770.

“Coevorden presenteert zich als stad van strijd en stad van verhalen. Het verhaal van de ijzerkoekenoproer is één van de prachtige verhalen uit deze stad. De aankoop van de collectie koekijzers past hier uitstekend bij”, zegt Rik Klaucke, directeur van het Stedelijk Museum.

Tekst gaat verder onder de video.

“Mijn moeder bakte vroeger heerlijke knieperties”

De koekijzers zijn door Henk van Dorsten (87), oud-Coevordenaar, verzameld. Van Dorsten en zijn vrouw zijn deze ochtend met een goede vriend naar Coevorden gereden om de koekijzers persoonlijk af te leveren. Alle drie helpen de zware koekijzers naar het museum te tillen. Net als de directeur en de communicatie medewerkster van het museum zelf. Er mogen immers niet teveel mensen bij elkaar komen.

“Ik ben niet verdrietig maar juist heel blij dat ik een goede plek heb gevonden voor mijn verzameling”, aldus Van Dorsten.“Mijn eerste koekijzer kocht ik toen er mensen van het woonwagenkamp langs kwamen om Bentheimer (bloem)bakken te verkopen. Toen zag ik dit soort koekijzers ertussen liggen en die kon ik niet laten liggen.” Wanneer dat precies was, weet hij niet meer precies. “Ongeveer ergens begin jaren zestig en ik ben nu 87 jaar oud, dus reken maar uit.”

De reden van de verkoop van de collectie is de hoge leeftijd van Van Dorsten en het feit dat zijn beide zoons niets hebben met de collectie. Toch zijn niet alle koekijzers zijn naar het museum gegaan. “Een paar zijn thuis gebleven als aandenken aan de collectie en het feit dat mijn moeder vroeger heerlijke knieperties bakte. Dat is ook waar de liefhebberij vandaan komt”, vertelt Van Dorsten.

De collectie wordt gedeeld met gemeente Coevorden

De collectie heeft het Stedelijk Museum samen met gemeente Coevorden gekocht. “Niet omdat het een verschrikkelijk groot bedrag was, maar omdat we samen het verhaal van de ijzerkoekenoproer willen vertellen. Op deze manier kunnen we de collectie delen”, vertelt Klaucke. De koekijzers zullen worden tentoongesteld in het museum, maar kunnen ook door de gemeente gebruikt kunnen worden voor verschillende evenementen.

Het is onbekend wanneer de koekijzers in het museum te zien zullen zijn. “Voor ons is het ook nog de vraag wat we er precies mee gaan doen”, aldus Klaucke. “We hebben niet heel veel ruimte in het museum en de lockdown helpt ook niet mee. Maar we zijn creatief en gaan het hoe dan ook onder de aandacht brengen bij de mensen.”