Endometriose is een aandoening die veel voorkomt, maar nog vaak laat wordt herkend doordat de klachten per persoon sterk verschillen en lang zijn weggezet als ‘normale menstruatiepijn’. Door meer onderzoek en aandacht wordt de aandoening inmiddels beter begrepen en behandeld. Ook in onze regio groeit de kennis en is er meer ondersteuning. Bij Treant kunnen vrouwen terecht voor gespecialiseerde endometriose zorg.

Wat is endometriose?

Endometriose ontstaat wanneer weefsel dat lijkt op het baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder gaat groeien. Tijdens de menstruatiecyclus reageert dit weefsel hetzelfde als het slijmvlies in de baarmoeder: het groeit, breekt af en bloedt. Omdat het buiten de baarmoeder zit, kan dit bloed niet weg en blijft het in het lichaam.

Het opgehoopte bloed kan zorgen voor ontstekingen en pijn. Ook kunnen er littekens ontstaan of kunnen organen aan elkaar vast gaan zitten; dit wordt verklevingen genoemd. Endometriose kan op verschillende plekken voorkomen, zoals op de eierstokken, in de buikholte of tussen de baarmoeder en de blaas of endeldarm (Endometriose Wijzer).

Endometriose komt voor bij tien procent van de (biologische) vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Het risico op endometriose is groter wanneer het in de familie voorkomt. De precieze oorzaken van endometriose zijn nog niet volledig begrepen, maar er wordt gedacht aan een combinatie van genetische, hormonale en omgevingsfactoren.

In de spotlight

Endometriose was lange tijd een onderbelicht onderwerp vanwege de ingewikkelde klachten die per persoon verschillen. Vaak worden deze klachten gezien als ‘normale menstruatieklachten’, denk bijvoorbeeld aan misselijkheid en hoofdpijn. Daardoor werd de aandoening vaak laat herkend of niet goed gediagnosticeerd.

Ook was er jarenlang weinig kennis beschikbaar bij zowel zorgverleners als bij patiënten. Inmiddels is er veel meer onderzoek gedaan naar endometriose en is er meer aandacht voor. Hierdoor wordt de aandoening sneller herkend en zijn de mogelijkheden voor diagnose en behandeling verbeterd.

Symptomen

Vrouwen met endometriose kunnen uiteenlopende klachten hebben, en die verschillen per persoon. De ernst en hoe vaak klachten voorkomen, kunnen verschillen. Zo kunnen klachten optreden als menstruatiepijn en buikpijn; darmklachten; plasklachten; vermoeidheid; pijn tijdens de seks en verminderde vruchtbaarheid.

Op de onderstaande foto zie je een buikwand met endometriose - dit zijn de blauwe shotgun laesies met wit eromheen.

Foto: UMC Utrecht / Jil van Meegdenburg

Behandeling

Voor endometriose zijn verschillende behandelmogelijkheden. Zo zijn er medicijnen, operaties en leefstijlaanpassingen die kunnen helpen. Hormonale medicijnen zoals de anticonceptiepil of een hormoonspiraaltje kunnen de pijn verminderen. Dit gebeurt doordat de eisprong geremd wordt en de aanmaak van oestrogeen wordt verlaagd. Pijnstillers zoals ibuprofen of naproxen, NSAID’s (Non Steroidal Anti-Inflammatory Drug) zijn medicijnen die helpen tegen pijn. Hier kun je paracetamol naast gebruiken.

Soms is een operatie nodig om het endometrioseweefsel weg te halen. Daarnaast kunnen leefstijlaanpassingen, zoals minder stress, een passend voedingspatroon en voldoende slaap, helpen om klachten te verminderen.

Speciale zorg voor vrouwen met endometriose bij Treant

Patiënten met endometriose kunnen terecht voor zorg bij alle drie de ziekenhuislocaties van Treant. Vrouwen kunnen na verwijzing door de huisarts terecht voor onderzoek en behandeling. Gynaecologen Ruth Elberink en Sietske Gaykema geven aan dat endometriose lange tijd weinig aandacht kreeg, dit is inmiddels verandert.

Treant is sinds dit jaar level 1 gecertificeerd. Daardoor kunnen vrouwen in de regio voor bijna alle endometriosezorg bij Treant terecht. Denk hierbij aan onderzoeken zoals een echo of kijkoperatie, en ook voor behandelingen, zoals het verwijderen van een cyste, kunnen zij geholpen worden. Bij complexere operaties aan de blaas of darmen verwijst Treant door naar het UMCG in Groningen.

Elberink en Gaykema merken dat er meer aandacht komt voor vrouwengezondheid en vinden het belangrijk dat vrouwen in de regio goede zorg krijgen.