Oliepretpark Aladdins Wonderland in Zandpol – het sprookje dat niet uitkwam

“Weet u wat het is met dromen? Ze beginnen klein. Een zaadje in je hoofd. Je denkt: misschien, ooit… En dan, voor je het weet, groeit het uit tot iets dat de wereld moet zien. Zo ging het bij ons. G. Kruit had een stukje grond langs het Stieltjeskanaal. Een kampeerterrein, dat was het idee. Maar toen ik daar zat, aan zijn keukentafel, met koffie die meer op teer leek dan op een drank voor mensen, gebeurde er iets. We gingen praten over olie. Over Schoonebeek. Over hoe groot je mag denken. En ik dacht: waarom niet zó groot dat niemand eromheen kan?” – Jan Hof, 1962

Begin jaren zestig, in een tijd waarin oliewinning het dorp Schoonebeek tot het “Texas van Nederland” maakte, broedde sluiswachter G. Kruit uit Schoonebeek op een eenvoudig plan: een bescheiden kampeerterrein van anderhalf hectare aan het Stieltjeskanaal bij Zandpol. Een plek voor tenten, caravans en misschien een klein recreatieveldje.

Maar toen journalist Jan Hof van de Emmer Courant op een dag bij Kruit op bezoek kwam, veranderde alles. Wat begon als een gesprek voor een krantenartikel groeide uit tot een stoutmoedig idee: geen gewoon kampeerterrein, maar een nationaal vermaard recreatiepark, gewijd aan olie — het wonderproduct dat in die tijd overal in te vinden was: brandstof, textiel, verf, cosmetica, en honderden andere producten.

Hof en Kruit zagen het groots voor zich. Ze noemden hun droom Aladdins Wonderland – een naam die verwees naar de sprookjes van 1001 Nacht en naar de “Aladdins van de twintigste eeuw”: de mannen en vrouwen die door kennis en onderzoek olie uit de aarde wisten te halen.

Het plan dat zij in het Emmer gemeentearchief achterlieten, laat zien hoe ambitieus ze waren. Een terrein van maar liefst 80 hectare, vier keer groter dan het huidige Wildlands, op het snijpunt van de toenmalige gemeenten Schoonebeek, Sleen en Dalen. De helft zou worden ingericht als expositiepark, compleet met oosterse gebouwen, paviljoens genoemd naar Aladdin, Sheherezade, Sinbad en Ali Baba, en een 13,5 hectare grote singel waarin bezoekers konden varen en vissen.

Er moesten een dierenparkje, een camping en een grote parkeerplaats komen. Verder waren er plannen voor een evenementenhal, een amfitheater, een bioscoop, een 600 meter lange autostrada voor benzineauto’s, een olietrein van 1.300 meter smalspoor, en zelfs een kunstmatige woestijn met kamelenkaravaan. De kroon op het geheel: een uitgestrekt strandbad met een overdekte winkelboulevard. Verwachte bezoekers: 300.000 per jaar. De prijs: 4 tot 5 miljoen gulden.

Hof werkte onvermoeibaar om investeerders te vinden. Shell, Heineken, Philips, DAF – allemaal toonden ze belangstelling. De gemeenten reageerden positief, en het leek alsof niets de komst van Aladdins Wonderland in de weg stond.

Totdat de eerste kritische berekeningen kwamen. De ramingen bleken te vaag, de bouwkosten stegen. Er werd gezocht naar manieren om te besparen, en toen de provincie een zandwinningsplas nodig had voor de aanleg van de nieuwe rijksweg Emmen–Coevorden, zagen Hof en Kruit een kans: als die plas naast het park zou komen, kon die dienstdoen als recreatiemeer, zonder dat er een dure singel gegraven hoefde te worden.

Maar in 1966 viel het besluit anders. De zandplas kwam niet bij Zandpol, maar acht kilometer verderop bij Dalen. Daar ontstond later de Huttenheugte. Zonder het meer, zonder financiële meevaller, en in een tijd van economische tegenwind, verdween het vertrouwen. Investeerders haakten af.

Het enige dat in Zandpol nog gerealiseerd werd, was een vergroot natuurbad en een camping — nu bekend als Camping Buitenland. Van Aladdins Wonderland rest niets dan vergeelde plannen in een archief, en de herinnering aan een droom die bijna werkelijkheid werd.

“Soms denk ik er nog aan,” zou Hof later zeggen. “Hoe het zou zijn geweest als je vanuit de trein naar Coevorden ineens minaretten boven het kanaal had zien uitsteken, kinderen had horen lachen bij het strandbad, en kamelen had zien sjokken door de Drentse zomerzon. Het had gekund. We waren er bijna. Maar bijna telt niet.”

Lees hier meer: Jan levert je historische streken

Mystieke Verhalen van Zuidoost-Drenthe

Een Reis Door de Tijd. De geschiedenis van Zuidoost-Drenthe reikt ver terug in de tijd. Jan Veenstra uit Coevorden neemt je mee naar de oorsprong van deze regio, waar sporen van prehistorische nederzettingen en oude rituelen nog steeds voelbaar zijn. Van hunebedden tot grafheuvels, elke plek vertelt een verhaal dat weerspiegelt in de ziel van dit land. Elke woensdag lees je op zo34.nl een stukje uit de geschiedenis maar op zijn website vind je nog veel meer!