De gemeenteraad van Emmen heeft donderdag de kaderbrief 2026 besproken. De raadsvergadering begon om 10.00 uur en eindigde om 21.57 uur.

De kaderbrief markeert de start van het traject naar de nieuwe begroting en zet de plannen en ambities van het college uiteen. De gemeente wil doorgroeien naar 120.000 inwoners in 2040, maar waarschuwt dat daarvoor scherpe keuzes nodig zijn vanwege oplopende tekorten.

De brief vormt een belangrijk moment in de planning- en controlcyclus van de gemeente. Anders dan de kadernota, die in het verleden werd gebruikt, is deze brief bedoeld als basis voor politieke discussie. De uitkomsten daarvan worden verwerkt in de begroting voor 2026 – de laatste van deze bestuursperiode, want in maart volgend jaar zijn er gemeenteraadsverkiezingen.

Groei als sleutel tot brede welvaart

Volgens het college is groei noodzakelijk om de leefbaarheid en voorzieningen in Emmen op peil te houden. “Meer woningen, meer inwoners, meer werk en een betere bereikbaarheid” is het centrale motto. De inzet op groei moet niet alleen de economie versterken, maar ook bijdragen aan bredere maatschappelijke welvaart, met aandacht voor zorg, onderwijs, duurzaamheid en sociale samenhang.

Negen topprioriteiten

Van de twintig grote opgaven kiest het college ervoor de beperkte capaciteit te richten op negen speerpunten: woningbouw, het sociaal programma 'Verder Samen', het centrum van Emmen, de Greenwise Campus, de Sport- en Beweegcampus, bereikbaarheid, de ontwikkeling van het spoor (waaronder de Nedersaksenlijn), het Rensenpark en de centrumvernieuwing in dorpen en wijken. Deze projecten leveren volgens het college de meeste impact op voor Emmen en de regio.

Miljoenentekort op de loer

De financiële vooruitzichten zijn zorgelijk. De gemeente rekent op een meerjarig tekort dat in 2026 oploopt tot €9 miljoen en mogelijk stijgt tot ruim €11 miljoen in 2029. Een meevaller via de voorjaarsnota van het Rijk verzacht de klap enigszins, maar het zogenoemde ‘ravijnjaar’ – waarin het gemeentefonds fors wordt gekort – blijft voelbaar. Het college wil daarom incidentele middelen gerichter inzetten en strakker begroten, zonder direct de lasten voor inwoners te verhogen.

Reacties uit de gemeenteraad

Wakker Emmen beet als grootste partij het spits af. Fractievoorzitter Leo Hoogenberg vindt het belangrijk dat het college in de kaderbrief aangeeft de onroerendezaakbelasting (OZB) niet te willen verhogen. Ook wil de partij dat er meer wordt gebouwd in Emmen en dat het college verstandig omgaat met meevallers.

Anita Louwes (PvdA) herkent zich in de uitgangspunten van de kaderbrief. De partij maakt zich niet alleen zorgen over het tekort aan middelen, maar ook over het tekort aan personeel. Wonen is ook voor de PvdA een belangrijk thema; de partij denkt hierbij aan flexwonen en erfpachtconstructies. Daarnaast ziet de PvdA graag een prachtig park met werkleerplek in het Rensenpark, inclusief ruimte voor een kinderboerderij.

Na de lunchpauze was het CDA aan de beurt. Fractievoorzitter René Wittendorp stelt dat er duidelijke keuzes gemaakt moeten worden en vraagt zich af of de ambities van Emmen realistisch zijn. Het CDA wil ook onderzoeken of AI kan helpen bij een efficiëntere uitvoering van gemeentetaken. De partij legt de nadruk op wonen, de Greenwise Campus, de Nedersaksenlijn, landschapsbeheer en veiligheid.

Patrick de Jonge (VVD) benadrukt het belang van liberale waarden. Volgens hem moeten bij dalende inkomsten ook de uitgaven omlaag. De VVD stelt voor plannen in het sociale domein te schrappen, maar pleit tegelijkertijd voor meer investeringen in veiligheid, zoals uitbreiding van de BOA-capaciteit. Woningbouw blijft ook voor de VVD een prioriteit. Investeringen in natuur acht de partij minder noodzakelijk, maar de ontwikkeling van het Rensenpark steunt ze wel.

Marc Kuiper (SP) diende vier moties in, gericht op woningbouw, het behoud van sociale voorzieningen, armoedebeleid en bereikbaarheid. De SP wil deze plannen financieren uit de bestaande begroting.

Ook voor de PVV is woningbouw een speerpunt. Fractievoorzitter Klaas Bosma wil dat procedures en vergunningen sneller verlopen. De meeste discussie ontstond echter over een mogelijk nieuw asielzoekerscentrum (AZC). Bosma vindt dat inwoners beter geïnformeerd moeten worden. Meerdere partijen, waaronder D66 en PvdA, wezen erop dat er momenteel geen problemen zijn met het bestaande AZC en dat er geen plannen zijn voor een nieuw centrum. De PVV benadrukte ook het belang van een nieuwe kinderboerderij in het Rensenpark.

De ChristenUnie vindt het versterken van gemeenschapszin en lokale samenhang belangrijk. Roy Pruisscher diende hierover een motie in en vroeg ook aandacht voor kennisontwikkeling rondom de Nedersaksenlijn.

Joey Koops (D66) stelde voor om de Strategienota van Emmen te herijken. De huidige nota stamt uit 2021 en is gebaseerd op een visie uit 2017. D66 wil ook dat de lasten eerlijker worden verdeeld: een verhoging van de OZB is volgens hen rechtvaardiger dan stijgende afval- en rioolheffingen.

GroenLinks presenteerde een plan voor het Hondsrugmeer in het Bargerveen – bedoeld voor recreatie en als watervoorziening bij droogte. De financiering moet volgens de partij niet alleen door de gemeente, maar ook door Rijk en EU gedragen worden. Het voorstel stuitte op scepsis. Daarnaast deed GroenLinks een oproep tot vrede en humanitaire steun voor Gaza.

Fractievoorzitter De Jong (Hart voor Emmen) klaagde over het ontbreken van informatie, waardoor zijn partij niet volledig kon bijdragen aan het debat. Hij stelde vragen over een schikkingsbedrag rond het Biochron dat boven de norm lag, maar kreeg daarop geen bevredigend antwoord – iets wat hij als onacceptabel bestempelde.

Als laatste sprak 50Plus. Fractievoorzitter Marinus Kasteleijn benoemde woningbouw als speerpunt, met als doel om zonder stedenbouwkundige vertraging sneller te bouwen. Het tweede speerpunt is de bereikbaarheid van station Emmen Zuid, al langer een doorn in het oog van de partij.

Moties

De elf fracties dienden gezamenlijk 27 moties in. Na toelichting van de wethouders en een schorsing van een uur, werden zes moties ingetrokken. Er volgde een stemming in de tweede termijn.

Hieronder de ingediende moties, waarbij de vetgedrukte moties zijn aangenomen:

Motie 1: Versnellingstafel bouw (Wakker Emmen)
Motie 2: Verstandige besteding van meevallers (Wakker Emmen)
Motie 3: Wonen in Emmen (PvdA)
Motie 4: Afhankelijkheid Microsoft (PvdA)
Motie 5: Versnellen woningbouw met parallel plannen als standaard (CDA)
Motie 7: Uitbreiding BOA’s (VVD)
Motie 8: Versnelling & realisatie herontwikkeling Rensenpark (VVD)
Motie 9: Regie op sociale woningbouw (SP)
Motie 11: Versterking armoedebeleid (SP)
Motie 13: Versnellen vergunningstraject woningbouw (PVV)
Motie 14: Betrekken van de gemeenteraad bij de besluitvorming over asielzoekersopvang (PVV)
Motie 15: Heropenen kinderboerderij Rensenpark met structurele steun (PVV)
Motie 16: Sociale Basis (CU)
Motie 17: Kennisontwikkeling Nedersaksenlijn (CU)
Motie 18: Herijking Strategienota (D66)
Motie 19: Behoud Veenpark (D66)
Motie 21: Meerdijk als OV-hub in een Toekomstgerichte Mobiliteitsvisie (GroenLinks)
Motie 22: Oproep tot vrede en humanitaire steun voor Gaza (GroenLinks)
Motie 25: Welstandsvrije gebieden met kaders - snellere woningbouw in Emmen (50Plus)
Motie 26: Grondprijs voor sociale woningbouw (50Plus)
Motie 27: Maak station Emmen Zuid bereikbaar (50Plus)

Een inhoudelijk overzicht van de moties kunt u hier lezen.