De val van het kabinet zorgt voor grote onzekerheid bij gemeenten, ook in Drenthe. Burgemeester van Emmen én secretaris van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Eric van Oosterhout, wijst op de risico's voor belangrijke dossiers als asielopvang, woningbouw en jeugdzorg. "Het is spannend wat wel doorgaat en wat blijft liggen."

Van Oosterhout zat op het moment van het nieuws in collegevergadering. "Het hakte er wel even in," zegt hij. "Niet onverwacht, maar je denkt meteen: wat betekent dit?" Rond het middaguur stroomden de appjes binnen, vanuit de VNG en andere bestuurders. Want hoewel het kabinet demissionair aanblijft, is het de vraag welke plannen doorgang vinden en welke in de la verdwijnen. Politiek gevoelige onderwerpen blijven voorlopig liggen, als ze controversieel verklaard worden.

Asiel en de spreidingswet

Juist die gevoelige thema's raken Drenthe direct, aldus Van Oosterhout. "Denk aan Ter Apel en Nieuw-Weerdinge." De spreidingswet lijkt vooralsnog te blijven bestaan, maar dat biedt geen garanties. "Het geld voor de opvang in Nieuw-Weerdinge ligt klaar. Dat kan niet wachten tot na de verkiezingen." Toch blijft het spannend of toezeggingen standhouden, zeker nu er een nieuwe minister komt. "Dat extra geld hebben we gewoon heel hard nodig."

Een ander onzeker dossier is de financiële positie van gemeenten. In de voorjaarsnota maakte het kabinet drie miljard euro vrij, vooral bedoeld voor de jeugdzorg. Maar of dat bedrag overeind blijft, is de vraag. "Er staan twee dingen op losse schroeven," zegt Van Oosterhout. "Dat bedrag zelf, en het vervolgtraject. In augustus zouden we doorpraten over aanvullende middelen. Ik moet nog zien of dat gesprek wordt opgestart."

VNG slaat alarm

De VNG laat het er niet bij zitten. Over twee weken is er een congres in Eindhoven, waar de gemeenten gezamenlijk druk willen uitoefenen op het demissionaire kabinet. "We zullen daar stevig op de trom slaan," aldus Van Oosterhout. Gemeenten willen duidelijkheid en continuïteit, want de zorgen zijn groot. "Onze inwoners mogen niet de dupe worden van politieke stilstand."

Over de praktische kant van nieuwe verkiezingen maakt Van Oosterhout zich minder druk. "Dat kunnen we wel aan," zegt hij. Er is geld beschikbaar voor de organisatie, en anders gaat de VNG de onderhandelingen wel in. Toch blijft het volgens hem een uitdaging. "Landelijke verkiezingen in het najaar, direct gevolgd door lokale, dat is ingewikkeld. En de uitslag van de één, kan de andere verkiezing beïnvloeden."

Ook in Assen zorgen om stilgevallen dossiers

Niet alleen Van Oosterhout reageert bezorgd. Ook in het provinciehuis in Assen klinkt teleurstelling over de kabinetsval. "Nu blijven weer dossiers liggen die gisteren al opgelost hadden moeten zijn, zoals woningbouw en stikstof," zei commissaris van de koning Jetta Klijnsma gisteren.

Ze vreest dat een minderheidskabinet of rompkabinet de impasse niet zal doorbreken. Toch heeft zij vertrouwen dat in elk geval de spreidingswet overeind blijft. "Als er na 1 juli gemeenten zijn die niet meewerken aan de spreidingswet, verwacht ik dat die gemeenten op de schouders worden getikt."