Daar ging hij dan, Pieter Omtzigt. Niet met een daverend applaus of een staatsieportret boven het Binnenhof, maar met een video op X. Nuchter, bescheiden, en met dat inmiddels klassieke Omtzigt-timbre: vermoeid, doordacht, en met een vleugje Twentse melancholie. “Ik draag het fractievoorzitterschap vol vertrouwen over aan Nicolien van Vroonhoven.” Kijk, dat is pas voetbaltaal voor gevorderden. “Pietertje, ga maar efkes wisselen jongen. Je hebt je de longen uit het lijf gerend.”

En rennen, dat heeft hij. Twintig jaar, zes kabinetten, minstens evenveel crises, en talloze kamervragen lang. Eerst als CDA-huurling in het middenveld, toen als lone ranger in de Kamer, en recent als aanvoerder van zijn eigen elftal: Nieuw Sociaal Contract. Een partij met een missie, een idealistisch strijdplan en – dat bleek – een tamelijk uitgeputte generaal.

Want zelfs een terriër als Omtzigt kan niet blijven doorbijten. Twee burn-outs verder, en de Haagse mallemolen die maar blijft draaien, is zelfs de meest principiële politicus op. Als je elke steen wilt omkeren, maar ondertussen zelf vergruist onder het gewicht van de hele tempel, dan komt er een moment dat zelfs de scherpste criticus moet zeggen: “Ik stop.” En dat moment is nu.

Er zijn mensen die hem een laffe aftocht zullen verwijten. Maar dat is kortzichtig. De echte moed zit ‘m misschien wel in weten wanneer je moet stoppen. Wanneer je inziet dat je van binnen leegloopt terwijl je aan de buitenkant nog een vlag vasthoudt. Omtzigt heeft het politieke landschap veranderd, dat kun je van niet veel mensen zeggen. Hij heeft misstanden aangekaart die anders stilletjes onder het tapijt waren verdwenen. Dat hij zijn eigen welzijn nu op de eerste plaats zet, is misschien wel zijn eerlijkste politieke statement tot nu toe.

Wat er overblijft, is een leeg stoeltje met de naam "integriteit" erop. En een vrouw – Nicolien van Vroonhoven – die nu ineens het roer in handen krijgt. Laten we hopen dat ze weet in welke storm ze is beland. Want het Haagse spel is genadeloos. En de bank zit vol cynici die alleen maar willen weten of er nog wat te halen valt.

Voor Pieter rest nu hopelijk rust. Misschien een boek, een wandeling, een lezing in een Twentse dorpszaal. Of gewoon even niks. Geen dossiers, geen fractieberaad, geen moties van wantrouwen. Gewoon Pieter. Mens.

Dus Pieter, ga maar efkes wisselen. Je hebt het verdiend, jongen.

Lees hier meer columns van Jan: Column Jan Veenstra