Er zijn van die plekken waar de tijd lijkt te verstuiven zoals zand in de wind. Het Haantjeduin, met zijn ruim 31 meter boven NAP, is zo’n plek. Althans, dat wordt gezegd — want of het echt het hoogste natuurlijke punt van Drenthe is, valt te betwijfelen. Aan de rand van het Molenveld bij Exloo fluisteren de stuifduinen stilletjes dat zij misschien nóg hoger zijn. Maar ja, wie zet er een meetlint tegen de wind?

Het Haantjeduin is de zuidelijkste top van de Hondsrug. Ooit stond er een uitkijktoren op. In de jaren ’50 kon je daarboven klimmen en met de hand boven de ogen over Emmen turen. Wat toen nog geen stadscentrum vol winkels en rotondes was, maar een landschap vol lucht. Tegenwoordig ligt de heuvel verscholen in het Haantjebak — een naam die klinkt als een vergeten gerecht, maar in werkelijkheid een stuifzandvlakte is, liggend in de Emmerdennen.

De Emmerdennen zelf zijn een verhaal waard. In het midden van de 19e eeuw moesten de boeren van Emmen met man en macht het stuivende zand tot stilstand brengen. De akkers en wegen ten oosten van het dorp dreigden te verdwijnen onder de zandzee van het Emmerzand. De oplossing: plaggen heide, zaaien met dennenzaad, en hopen op groene groei. Het lukte. De oudste grove dennen stammen uit 1856 en staan daar nog steeds als stille getuigen van noeste arbeid en zandbedwinging.

Toch bleef het zand trekken — niet meer als bedreiging, maar als belofte. In de jaren ’60 was het Haantjebak het Vondelpark van Emmen. Gezinnen trokken er op zondag op uit met dekens, thermoskannen en flessen ranja. Vader in het hemd, moeder met een boek, kinderen die gaten groeven in het warme zand. En de jeugd? Die foosde wat achter de duinen. Want wat was er romantischer dan een eerste kus onder een brandende zon, op een zachte helling van zand?

Nu is het Haantjeduin kleiner geworden. Jaar na jaar sleet de wind het af, als een herinnering die verbleekt in een oud fotoalbum. Maar wie er loopt, ruikt nog de hars van de dennen, voelt de korrels tussen de vingers glijden en hoort de echo van een kinderstem, ergens in de verte.

Zolang het zand nog zucht onder onze voeten, blijft het Haantjeduin bestaan — al is het maar in ons hoofd, als hoogste punt van vroeger.

Lees hier meer: Jan levert je historische streken

Mystieke Verhalen van Zuidoost-Drenthe

Een Reis Door de Tijd. De geschiedenis van Zuidoost-Drenthe reikt ver terug in de tijd. Jan Veenstra uit Coevorden neemt je mee naar de oorsprong van deze regio, waar sporen van prehistorische nederzettingen en oude rituelen nog steeds voelbaar zijn. Van hunebedden tot grafheuvels, elke plek vertelt een verhaal dat weerspiegelt in de ziel van dit land. Elke woensdag lees je op zo34.nl een stukje uit de geschiedenis maar op zijn website vind je nog veel meer!