Het was op 23 maart 1945 om 13:30 uur. Vliegtuigen vlogen over Zuidoost-Drenthe. Op een onbewaakt moment werd de Purit-fabriek in Klazienaveen gebombardeerd. Precies 80 jaar later is er weinig te merken van de geschiedenis. Slechts een monument wijst de passerende voorbijganger op deze dag.

Het bombardement was onderdeel van een offensief van de geallieerden om het noorden van Nederland te bevrijden. De aanval werd uitgevoerd door twee golven Typhoon-jachtbommenwerpers van de RAF.

'Indrukwekkende plek'

De vliegtuigen stegen op in bevrijd gebied, ze lieten ruim 50 bommen vallen op en rond de fabriek. Bij het bombardement kwamen acht werknemers om het leven, vijf mensen raakten gewond. Ook Hotel Klazienaveen-Zuid was volledig verwoest. ''Het is een indrukwekkende plek'', zegt Jans Jagt van Werkgroep 80 jaar vrijheid in Klazienaveen.

Waarom de fabriek in Klazienaveen werd gebombardeerd is nog steeds niet bekend. Zo denken sommigen dat de geallieerden niet wilden dat de Duitsers de voorraden turf, voor de gasgeneratoren, op hun terugtocht naar Duitsland zouden meenemen. Maar is dat de werkelijke reden voor het bombardement? Er zijn andere bronnen die beweren dat er wapens lagen opgeslagen in de fabriek. Volgens de Studiegroep Luchtoorlog (SGLO) zou er 12.000 liter brandstof zijn opgeslagen, op basis van spionagegegevens. ''Het is nog steeds een vraag waarom de fabriek gebombardeerd werd'', legt Jagt uit.

Niet alleen bommen

Een schip met turf werd door de bommen tot zinken gebracht en zeven andere schepen raakten beschadigd. Het bleef niet alleen bij bommen: dezelfde nacht en ook de dagen erna was het fabrieksterrein nog enkele keren doelwit van beschietingen.

De Purit na het bombardement. Foto: Aangeleverd door Werkgroep 80 jaar vrijheid in Klazienaveen.

Herdenking

Twee weken na het bombardement werd Klazienaveen bevrijd. Tegenover de Purit werd in 2010 een monument onthuld met daarop de namen van de acht fabrieksarbeiders die omkwamen.

Op 4 mei vindt de herdenking plaats bij het monument. ''De stille tocht start op deze historische plek'', aldus Jagt.