Jan levert je historische streken: AKU en de industriƫle ontwikkeling van Emmen

De AKU (Algemene Kunstzijde Unie) fabrieken aan de Runde Zuidzijde te Emmer-Compascuum. Foto: Collectie Drents Museum, beeldbank Drents Archief

In 1947 vestigde de Algemene Kunstzijde Unie (AKU) een zogenoemde 'conerij' voor synthetische garens in Emmer-Compascuum. Dit betekende het begin van een belangrijke industriële ontwikkeling in Zuidoost-Drenthe.

De geschiedenis van de AKU gaat terug tot 1911, toen Jacques Coenraad Hartogs de N.V. Nederlandsche Kunstzijdefabriek oprichtte in Arnhem. Zijn vader importeerde rouwcrèpe van de Britse firma Courtaulds, gemaakt van viscose of kunstzijde, een vezel op basis van houtcellulose. In 1913 startte de productie in Arnhem, en de onderneming groeide uit tot een invloedrijk bedrijf in de textielindustrie.

Na een uitgebreid sociaal-economisch onderzoek koos de AKU voor de gemeente Emmen vanwege de ruime arbeidsmarkt. De vestiging in Emmer-Compascuum was strategisch gekozen, aangezien andere Emmer dorpen al grote bedrijven huisvestten of gepland hadden. Gedurende haar bestaan domineerde de AKU-fabriek de industriële werkgelegenheid in het dorp, maar in 1977 werd zij gesloten tijdens een sanering van het concern.

De ervaringen in Emmer-Compascuum leidden in 1950 tot de oprichting van een grotere Enkalonfabriek in Emmen. Enkalon, een door de AKU ontwikkeld garen verwant aan nylon, werd hier geproduceerd. Bij de vestiging speelde het Rijk een rol, evenals de lobby van burgemeester Gaarlandt en Voormolen, directeur van het DETI. De eerste steen werd in 1951 gelegd en in 1952 was de fabriek operationeel. Jarenlang was de AKU het boegbeeld van de industrialisatie van Emmen en droeg zij sterk bij aan de economische ontwikkeling en werkgelegenheid in de regio.

Voor het AKU-personeel liet de gemeente Emmen in 1952-1953 speciale woningen bouwen. Onder leiding van architect R. Romke de Vries uit Den Haag verrezen 13 dubbele middenstandswoningen en 3 dubbele villa’s.

In 1969 fuseerde de AKU met Koninklijke Zout Organon tot Akzo, later Akzo Nobel. Tot eind jaren '90 bleef Emmen een productielocatie, waar polyamide en polyester vezels en garens werden gemaakt. In 1999 werd Acordis, waaronder de Emmer bedrijven inmiddels vielen, afgestoten.

Vandaag de dag worden op het EMMTEC Industry & Business Park nog steeds chemische vezels en garens geproduceerd door bedrijven als Acordis Industrial Fibers en Teijin Twaron. Acordis Industrial Fibers, met een fabriek en kantoor in Emmen, behoort tot de grootste werkgevers van de stad. Teijin Twaron, onderdeel van het Japanse chemieconcern Teijin uit Osaka, produceert in Emmen de synthetische vezel Twaron, die in diverse toepassingen wordt gebruikt.

De AKU en haar opvolgers hebben de regio Emmen een industriële identiteit gegeven en vormen nog steeds een belangrijke economische pijler in Zuidoost-Drenthe.

Lees hier meer: Jan levert je historische streken


Afbeelding met Menselijk gezicht, persoon, glimlach, VoorhoofdAutomatisch gegenereerde beschrijving

Mystieke Verhalen van Zuidoost-Drenthe

Een Reis Door de Tijd. De geschiedenis van Zuidoost-Drenthe reikt ver terug in de tijd. Jan Veenstra uit Coevorden neemt je mee naar de oorsprong van deze regio, waar sporen van prehistorische nederzettingen en oude rituelen nog steeds voelbaar zijn. Van hunebedden tot grafheuvels, elke plek vertelt een verhaal dat weerspiegelt in de ziel van dit land. Elke woensdag lees je op zo34.nl een stukje uit de geschiedenis maar op zijn website vind je nog veel meer!